200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση
Αγαπητοί συμπατριώτες,
Συμπληρώνονται 200 χρόνια από τότε που κάποιοι, στην πλειονότητά τους απλοί και καθημερινοί πολίτες, πάλεψαν για να καταστήσουν εφικτό αυτό που έμοιαζε ανέφικτο: το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση και την ελευθερία. Τέσσερις αιώνες σκλαβιάς ήταν πολλοί για ένα έθνος που -όπως θα ανέφερε πολύ αργότερα και ο Χ. Τρικούπης- προοριζόταν για να ζήσει. Η Ελληνική Επανάσταση αποτελεί μία ακόμα ιστορική ενσάρκωση του παραδείγματος “Δαυίδ εναντίον Γολιάθ”, όπως άλλωστε πληθώρα ιστορικών γεγονότων και μαχών στην ελληνική ιστορία, όπου το ακατάβλητο πνεύμα των Ελλήνων κατάφερε να υπερισχύσει της σαφούς ποσοτικής και ποιοτικής υπεροχής των Οθωμανών. Ο υπόδουλος Ελληνισμός είχε κάνει την επιλογή του:
«Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή».
Όμως, οι συνθήκες πλέον είχαν ωριμάσει, είχε έρθει η ώρα της εκπλήρωσης του εθνικού πεπρωμένου. Η Ελλάδα, λίγα χρόνια μετά την έναρξη της Επανάστασης, στις 3 Φεβρουαρίου 1830 αναγνωρίστηκε ως κυρίαρχο και ανεξάρτητο κράτος, με την υπογραφή του “Πρωτοκόλλου του Λονδίνου”. Η Εθνική Παλιγγενεσία είχε μόλις λάβει σάρκα και οστά.
Επέτειοι-ορόσημα, όπως η διακοσιετηρίδα της Ελληνικής Επανάστασης, μας γεμίζουν υπερηφάνεια και προσφέρουν ψυχική ανάταση στους Έλληνες όπου γης. Οφείλουν, ωστόσο, να μας προτρέπουν και σε μια ιστορική αναδρομή – ανασκόπηση της εθνικής μας πορείας. Με άλλα λόγια, να μας οδηγούν πιο κοντά στην εθνική αυτογνωσία και τον επαναπροσδιορισμό του οράματός μας για την πατρίδα μας, με βάση τα ιστορικά δεδομένα και τις βιωματικές εμπειρίες που αποκομίσαμε στη διάρκεια όλων αυτών των ετών που προηγήθηκαν.
200 χρόνια πριν γράφτηκαν μερικές από τις πιο ένδοξες σελίδες στην ιστορία του ελληνικού έθνους, μέσα από την απαράμιλλη γενναιότητα και αυταπάρνηση των ηρώων της Εθνεγερσίας του 1821. Ωστόσο, 100 χρόνια μετά -σαν από τραγική ειρωνία- γράφτηκαν μερικές από τις πιο μελανές σελίδες της ιστορίας μας, όταν οι Έλληνες της Μικράς Ασίας υπέστησαν τη γενοκτονική πολιτική Νεότουρκων και Κεμαλικών, με αποκορύφωμα την Καταστροφή της Σμύρνης και την μετέπειτα ανταλλαγή των πληθυσμών. Στις ενδιάμεσες περιόδους, βιώσαμε αντίστοιχα και άλλες, τόσο ένδοξες όσο και τραγικές, στιγμές: απελευθέρωση εδαφών που σήμερα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής επικράτειας, αλλά και απώλεια μερικών άλλων.
Ταυτόχρονα, υπήρξαν και μερικές σταθερές μέσα σε αυτήν την εθνική διαδρομή, όπως η στάση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και (του νόμιμου διαδόχου αυτής) της Τουρκικής Δημοκρατίας απέναντι στους γείτονές της, καθώς και στους πολίτες -και ιδίως τις μειονότητες- που την απαρτίζουν. Μια χώρα που ποτέ δεν εκδημοκρατίστηκε, αλλά ελέγχεται από ένα στρατοκρατικό καθεστώς, επανειλημμένα καταπατά τις θεμελιώδεις ελευθερίες όσων διαβιούν σε αυτή, δε σέβεται τα θρησκευτικά και πολιτιστικά μνημεία στην επικράτειά της και συνεχίζει να δρα ως παραβάτης και αποσταθεροποιητικός παράγοντας στην ευρύτερη περιοχή.
Περνώντας στο σήμερα, είναι αδήριτη η ανάγκη τόσο σε ατομικό αλλά κυρίως σε εθνικό επίπεδο να υπάρξει διάθεση για περισυλλογή, εντοπισμό και ειλικρινή παραδοχή των σφαλμάτων μας κατά το παρελθόν και χάραξη μιας νέας, μακρόπνοης στρατηγικής. Σε αυτή δε νοείται να μην περιλαμβάνονται συντονισμένες ενέργειες για την αναγνώριση των Γενοκτονιών του προηγούμενου αιώνα, τον τερματισμό της παράνομης τουρκικής κατοχής της Κύπρου και την αντιμετώπιση της παραβατικής συμπεριφοράς της γείτονος στο Αιγαίο. Από σήμερα, βρισκόμαστε πια στον τρίτο αιώνα ζωής του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Είναι ώρα να αντλήσουμε ώθηση από τον συμβολισμό της ημέρας και να οραματιστούμε μια Ελλάδα με κραταιά Δημοκρατία, εξωστρεφή, με ισχυρές συμμαχίες και αποτρεπτική δύναμη, ρυθμιστή εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Για να επιτευχθούν τα ανωτέρω απαιτείται, όμως, και αντίστοιχη επιμόρφωση του έμψυχου δυναμικού της χώρας, διαμόρφωση εθνικής συνείδησης και υγιούς πατριωτισμού, που πηγάζουν μέσα από ένα ισχυρό εκπαιδευτικό σύστημα. Γι’ αυτό πολέμησαν και οι αγωνιστές του ’21, αυτό προέτρεπε έπειτα και ο «Γέρος του Μοριά» τους νέους να πράξουν, κατά την ομιλία του στην Πνύκα: να μορφωθούν. Αντιλαμβανόταν πλήρως ότι είναι καίριας σημασίας το μορφωτικό επίπεδο ενός λαού για την ακεραιότητα και την ελευθερία του. Και αν διασφαλιστούν αυτά, εκεί ακριβώς υπεισέρχεται το ρητό του Ρήγα Φεραίου:
«Όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά».
Χρόνια πολλά σε όλες τις Ελληνίδες και σε όλους τους Έλληνες!
